mevsimler ve iklim kısa özet

Tropikal kuşakta görülürler.Sıcaklılar yıl boyunca çok büyük değişimler göstermez. Mevsimler genellikle kurak ve yağışlı dönemler halinde belirgindir. Sıcak iklimler; çöl, ekvatoral iklim, savan ve muson iklimi olmak üzere 4 bölümde incelenir. Ekvatoral İklim. Ekvator çizgisi ve bu çizgiye yakın bölgelerde görülür. Sözlükteki anlamıyla mevsim; yılın güneşten ısı, ışık alma süresi ve dolayısıyla iklim şartları bakımından farklılık gösteren bölümleridir. Yani Dünya’nın güneş çevresindeki hareketlerine göre Dünya’da yaşanan ve her yıl benzer şekilde gerçekleşen hava durumudur. Kuzey yarım kürede mevsimler şu Dünyanınson dönemdeki en önemli konularından biri haline gelen iklim değişikliğinin birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Anadolu topraklarındaki etkilerini inceleyen 3 bölümlük “İklim Meselesi” belgeseli; çok yakında Nat Geo ekran Bilimin ve keşfin öncüsü National Geographic ile daha ötesini keşfet. İlkokul ortaokul ve lise seviyesindeki çocuklar için hazırlanan proje, yaş gruplarının özelliklerine göre çocukların mevsimler, iklim, iklim değişikliğinin nedenleri ve sonuçları, iklimin insan faaliyetleri sonucunda nasıl etkilendiği ve günlük hayatta uygulanabilecek çözüm önerileri gibi konularda farkındalık geliştirmeleri amacıyla geliştirilmiştir. Sınıf Mevsimler ve iklim konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz konu özeti yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!☀️. Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Rabia Hoca tarafından hazırlandıç. Rabia Hoca, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Öğretmenliği Site De Rencontre Seropositif Au Cameroun. MEVSİMLERİN OLUŞUMU MEVSİMLERİN OLUŞUMU Yıl içerisinde ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış olmak üzere dört mevsim yaşanmaktadır. Dünya kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında olmak üzere iki şekilde hareket etmektedir. Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanım süresi 365 gün 6 saattir. Dünya, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede dolanmaktadır. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi 24 saatte tamamlanmakta, bunun sonucunda gece ve gündüz oluşmaktadır. Dünya’nın dönme ekseni 23o 27' lık 23 derece, 27 dakikabir açı ile eğik durmaktadır. Güneş ışınları, Kuzey Yarım Küre’ye dik olarak geldiği anlarda, Güney Yarım Küre’ye eğik bir şekilde gelmektedir. Güneş ışınlarının dik geldiği anlarda yaz mevsimi yaşanırken eğik geldiği anlarda kış mevsimi yaşanmaktadır. Dünya, Güneş etrafında dolandığı için bir süre sonra Güneş ışınları bu defa Kuzey Yarım Küre’ye eğik, Güney Yarım Küre’ye dik gelmektedir. Böylelikle Kuzey Yarım Küre kışı yaşarken Güney Yarım Küre ise yaz mevsimini yaşamaktadır. Bu iki durumun arasındaki zamanlarda da ilkbahar ve sonbahar mevsimleri yaşanmaktadır. Dünya'nın Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre'lerinde ki aydınlanma şiddetinin farklı olmasının sebebi, Dünya'nın dönme ekseninin eğik olmasıdır. ÜNİTE 1 MEVSİMLER VE İKLİM 1-MEVSİMLERİN OLUŞMASI Kavramlar Dönme ekseni, yörünge, yörünge düzlemi, ekvator düzlemi, eksen eğikliği Dönme ekseni Dünya’nın kuzey ve güney kutup noktaları ile yerin merkezinden geçtiği varsayılan hayali çizgidir. Dünya dönme ekseni etrafında batıdan doğuya saat yönünün ters dönerek günlük hareketini yapar. Dünya günlük hareketini 24 saatte tamamlar. Dünya’nın günlük hareketi sonucunda; Gece gündüz oluşur. Günlük sıcaklık farkı oluşur gündüz geceye göre daha sıcak olur YörüngeGök cisimlerinin başka bir gök cismi etrafında dolanırken izlediği yola denir. Yörünge Dolanma DüzlemiYörüngenin oluşturduğu düzleme da Güneş etrafında belirli bir yörüngede dolanmaktadır. Ekvator Düzlemiünya’yı kuzey ve güney yarım küre olarak bölen ekvator çizgisinin oluşturduğu düzleme ekvator düzlemi eksenidenir. Eksen EğikliğiEkvatordüzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23 derece 27dakikalık 23˚27’ bir açı vardır. Bu durum dünyanın dönme ekseninin de eğik durmasına sebep olur. Buna eksen eğikliğidenir. Dünya’nın dönme ekseninin eğik olmasının sonuçları Güneş ışınlarının aynı noktaya yıl içerisinde farklı açılarla gelmesine neden olur.Dik açıyla gelince sıcaklık yüksek, eğik açıyla gelince sıcaklık düşük olur Aynı yerde gece gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesine neden olur. Yıl içinde sıcaklık farkının oluşmasına neden olur Yıl içinde aynı noktadaki gölge boyunun değişmesine neden olur.Işık ışınları dik açıyla gelirse gölge boyu 0 olurken eğik açıyla gelince gölge boyu 0’dan farklı bir değer alır. Gelme açısı arttıkça gölge boyu uzar Mevsimlerin oluşmasında *Dünya’nın Güneş etrafında dolanması *Dünya’nın dönme ekseninin 23˚27’eğik olması etkilidir. Dünya’nın Güneş etrafında dolanması sonucunda Dünya’nın Güneş’e yönelen kısmında değişmeler olur. Örneğin 21 Aralıkta güney yarım küreGYK güneşe yönelirken, 21 Haziranda kuzey yarım küreKYK Güneş’e yönelir. 21 ARALIK *Güneş ışınları,GYK da bulunan Oğlak dönencesineöğle vakti dik açıyla düşer. Bu nedenle GYK’ da yaz başlangıcıdır. KYKya ise eğik açıyla düştüğünden kış başlangıcıdır. *Bu tarihte GYK’ da en kısa gece ,KYK da ise en uzun gece yaşanır. *Bu tarihten sonra Kuzey Yarımküre’ de geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya; Güney Yarımküre’ de ise gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar. Gündönümü =Solstis 21 MART *Güneş ışınları Ekvatora öğle vakti dik açıyla gelir. * 21 Marttaiki yarım kürede gece gündüz süresi eşittir. Ekinoks *Bu tarihten itibaren KYK da ilkbahar ,GYK dasonbaharbaşlar. 21 HAZİRAN *Güneş ışınları, KYK da bulunan Yengeç dönencesine öğle vakti dik açıyla düşer. Bu nedenle KYK’ da yaz başlangıcıdır. GYK ya ise eğik açıyla düştüğünden kış başlangıcıdır. *Bu tarihte KYK’ da en kısa gece , GYK da ise en uzun gece yaşanır. *Bu tarihten sonra Güney Yarımküre’ de geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya; Kuzey Yarımküre’ de ise gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar.Gündönümü =Solstis 23 EYLÜL *Güneş ışınları Ekvatora öğle vakti dik açıyla gelir. *23 Eylül tarihinde iki yarım kürede gece gündüz süresi eşittir. Ekinoks *Bu tarihten itibaren GYK da ilkbahar , KYK dasonbaharbaşlar. 21 Haziran’da kuzeye gidildikçe gündüz süresi uzar. 21 Aralık’ta güneye gidildikçe gündüz süresi uzar. Ekvator üzerindeki yerlerde yıl boyunca gece ve gündüz süresi daima eşittir. 21 Haziran’da Kuzey Yarım Küre’de aydınlanan bölge Güney Yarım Küre’de aydınlanan bölgeden daha büyüktür. 21 Aralıkta ise Güney Yarım Küre’de aydınlanan bölge Kuzey Yarım Küre’de aydınlanan bölgeden daha büyük olur. 21 Mart, 21 Haziran, 23 Eylül, 21 Aralık;a 21 MartGüneş ışınları Ekvator’a dik olarak düşer Şekil her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine eşittir. Bu duruma ekinoks çemberi kutup noktalarından geçer Şekil Yarım Küre’de ilkbahar, Güney Yarım Küre’de sonbahar – 21 Mart’ta Dünya’nın Güneş’e karşı konumub 21 HaziranGüneş ışınları Yengeç dönencesine dik olarak Yarım Küre’de en uzun, Güney Yarım Küre’de en kısa gündüz yaşanır. Bu günden sonra, gündüz süreleri Kuzey Yarım Küre’de kısalmaya, Güney Yarım Küre’de uzamaya çemberi kutup çemberlerinden geçer Şekil Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış 21 Haziran’da Dünya’nın Güneş’e karşı konumuc 23 EylülGüneş ışınları Ekvator’a dik olarak her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine çemberi kutup noktalarından geçer Şekil Yarım Küre’de sonbahar, Güney Yarım Küre’de ilkbahar – 23 Eylül’de Dünya’nın Güneş’e karşı konumud 21 AralıkGüneş ışınları Oğlak dönencesine dik olarak Yarım Küre’de en kısa, Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz yaşanır. Bu günden sonra, gündüz süreleri Kuzey Yarım Küre’de uzamaya, Güney Yarım Küre’de kısalmaya çemberi kutup çemberlerinden geçer Şekil Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de yaz – 21 Aralık’ta Dünya’nın Güneş’e karşı konumu Kazanımlar İklim ve Hava Hareketleri Önerilen Süre 6 ders saati Konu / Kavramlar İklim, iklim bilimi, iklim bilimci, küresel iklim değişiklikleri İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklar. İklim biliminin klimatoloji bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzmanlara iklim bilimci klimatolog adı verildiğini söyler. İklim ve Hava Olayları İklim ve hava olayları, atmosferde meydana gelen hava olaylarının oluşumunu, gelişimini ve değişimini nedenleri ile inceleyen, bu hava olaylarının canlılar ve Dünya açısından doğuracağı sonuçları araştıran bilim dalına meteoroloji denir. Bu alanda çalışan uzmanlara ise meteorolog adı verilir. A- İklim Nedir Yeryüzünün bir kısmında uzun yıllar boyunca gözlenen hava olaylarının ortalamasına iklim denir. Dünya’nın farklı bölgelerinde farklı iklimler gözlemlenir. Kutup iklimi, ekvatoral iklim, karasal iklim, çöl iklimi gibi iklim çeşitleri bulunmaktadır. Türkiye üzerinde Akdeniz, Karadeniz ve karasal iklim görülür. Dünya üzerinde iklimler zamanla değişmektedir. İklimle uğraşan bilim dalına klimatoloji iklim bilimi denir. İklimle uğraşan bilim insanlarına klimatolog İklim bilimci denir. İklimi Etkileyen Faktörler Ekvatora olan uzaklığı Bitki örtüsü Yeryüzü şekilleri Denize uzaklığı Denizden yüksekliği B- Hava Olayları Nelerdir Havada meydana gelen sıcaklık farkından ve havadaki nem su buharı kaynaklanan olaylara hava olayları denir. Hava olayları ile ilgilenen bilim dalına meteoroloji, hava olayları uzmanına ise meteorolog denir. Hava olaylarında yağışlar ve rüzgar etkilidir. Yağışlar yağmur, kar, dolu, çiğ, kırağı ve sistir. C- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Farklar İklim geniş bir bölgede, hava olayları dar bir alanda görülür. İklim uzun zamanda görülen hava olaylarının ortalamasıdır, hava olayları kısa zamanda görülür. İklim kesin, hava olayları tahminidir. İklimde değişkenlikler azdır, hava olaylarında değişkenlik fazladır. İklimi araştıran bilim dalı klimatoloji, hava olaylarını araştıran bilim dalı meteorolojidir. İklimle uğraşan uzman kişiye iklim bilimce klimatolog, hava olayları uzmanına meteorolog denir. İklim en az 30-35 yıllık hava durumu verisi ile belirlenir, hava olayları günün belirli zamanlarında yapılan gözlemlerle belirlenir. D- İklim değişikliği İklim değişikliği nedeniyle hava sıcaklıklarında her yıl 1-3 derece arasında sıcaklık artışı gözlemlenebilir. Bu artışlar su kaynaklarının azalmasına, kuraklık, çölleşme ve erozyona neden olur. Ayrıca bu durum buzulların erimesiyle deniz seviyesini yükselerek tarım ve turizm alanlarının sular altında bırakır. Sonuçta iklim değişikliği çığ, sel ve taşkın gibi doğa olaylarında artışa, insan ve hayvan sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Sıcaklığın yükselmesi ile hava moleküllerinin hareketi artar. Artan hareketle moleküller birbirinden uzaklaşır. Bu nedenle havadaki moleküllerin birbirine teması sonucu oluşan etki yani hava basıncı azalır. Hava basıncının düşük olduğu bu alana alçak basınç alanı denir. Sıcaklığın düşmesi hâlinde ise bu durumun tersi gerçekleşir. Hava basıncının yüksek olduğu alana yüksek basınç alanı denir. E- İklim değişikliğini önlemek için neler yapılmalıdır Yenilenemez enerji kaynakları Fosil yakıtlar, nükleer enerji yerine, yenilenebilir enerji kaynakları Rüzgar, güneş, hidroelektrik … kullanılmalıdır. Enerji tasarrufu yapılmalıdır. Enerji tasarrufu sağlayan A sınıfı elektrikli araçlar kullanılmalıdır. Atıkların içerisinde geri dönüşümü mümkün olanlar kağıt, metal, plastik, cam …, geri dönüştürülerek doğal kaynakların kullanımı azaltılmalıdır. Binalarda ısı yalıtımı yapılmalıdır. Ormanlar ve yeşil alanlar korunmalıdır. Ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır. İnsanlar küresel ısınma ve çevrenin korunması konusunda bilgilendirilmelidir. Mevsimlerin Oluşumu Mevsimlerin, Dünya’nın Güneş’e uzaklığının farklılaşmasından kaynaklandığı düşünülür. Ancak, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi neredeyse kusursuz bir çemberdir ve dolaşımı sırasında Güneş’e olan uzaklıkları çok fazla değişmez. Bu nedenle, Güneş’ten Dünya’ya geçen ışık ve ısı miktarı da tüm yıl boyunca hemen hemen hiç değişmez. Hatta Dünya Güneş’e en uzak konumdayken Kuzey Yarım Küre’de yaz yaşanır. Mevsimlerin oluşmasının nedeni, Dünya’nın 23 derece 27 dakika eğik bir açı ile kendi etrafında dönmesidir. Bu eğim sayesinde, Dünya üzerinde farklı konumlara gelen ışığın açısı, Dünya kendi etrafında ve Güneş etrafında dönerken değişir. Güneş ışınlarının dik ve dik açıya yakın açılarda geldiği yüzeylerde, birim yüzeye düşen ışın sayısı en fazladır. Bu nedenle, bu bölgelerde sıcaklık fazladır. Güneş ışığının gelme açısı azaldıkça birim yüzeye düşen ışın sayısı azalır. Bu yüzden, bu bölgelerde sıcaklık daha düşüktür. Ayrıca, Güneş’e doğru eğik olan yarım kürede, Güneş tarafından aydınlanan bölge daha büyüktür. Bu nedenle, yaz mevsimi olan yarım kürede daha uzun günler yaşanır. MEVSİMLER Dünya’nın eksenindeki eğiklik olmasaydı Dünya üzerindeki farklı konumlara düşen ışık miktarı yıl boyunca değişmezdi. Böylece, Dünya’nın her konumunda o yere özel değişmeyen bir mevsim olurdu. Dolayısıyla Dünya’nın eksen eğikliği, Dünya’nın farklı bölgelerinde yıl boyunca farklılaşan mevsimlerin yaşanmasına neden olur. Güneşten gelen ışınlar 21 Mart’ta Ekvator’a dik gelir. Kuzey Yarım Küre’de havalar ısınmaya başlar ve ilkbahar başlarken Güney Yarım Küre’de sonbahar başlar. 21 Haziran’da ışınlar Kuzey Yarım Küreye dik gelir. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de yaz, başlarken Güney Yarım Küre’de kış başlar. 23 Eylül’de ışınlar tekrar Ekvator’a dik gelir. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de sonbahar başlarken Güney Yarım Küre’de ilkbahar başlar. Daha sonra ışınlar 21 Aralık’ta Güney Yarım Küre’ye dik gelir. Bu tarihte de Güney Yarım Küre’de yaz başlarken Kuzey Yarım Küre’de kış başlar. Kaynak EBA Görmeniz Tavsiye Edilir Bu içerikler konuyla bağlantılı/benzer içeriklerdir.

mevsimler ve iklim kısa özet